در این مقاله میخواهیم به انواع نوارنقاله های زیر بپردازیم و توضیحات جامعی نسبت به هر کدام بدهیم.
· تسمهای
· رولیکی
· غلتک موتوردار
· اسلت/ آپرون
· انتقال توپ
· مغناطیسی
· باکت
· شوت/ ناودان
· بازویی/ زنجیری / یدککش
· هوایی/ سقفی
· پنوماتیک/ وکیوم
· پیچ/ اوگر
· عمودی
· ارتعاشی/ ویبره
· حفاری
· چرخی
نوار نقاله تسمهای
نوار نقاله تسمهای، سیستم انتقال محموله است که از تسمههای پیوسته برای انتقال محصولات یا مواد استفاده میکند. تسمه به دور یک حلقه، بین دو قرقره انتهایی کشیده شده است. معمولاً یک یا هر دو انتهای آن دارای غلتک است.
تسمه نقاله، توسط یک ظرف کشویی فلزی برای بارهای سبک ساخته شده که در آن هیچ اصطکاکی بر روی تسمه ایجاد نمیشود تا باعث کشیدگی تسمه بر روی غلتک شود.
نیرو توسط موتورهایی تأمین میشود که از چرخدندههای کاهش سرعت متغیر یا ثابت استفاده میکنند. تسمهها از مواد متعددی ساخته میشوند که باید با شرایط کار آن تسمه مطابقت داشته باشند. مواد تسمه نقاله معمول شامل لاستیک، پلاستیک، چرم، پارچه و فلز است.
برای حمل بار سنگینتر، لازم است تسمه از مواد ضخیمتر و مستحکمتر ساخته شود.
نوار نقاله تسمهای بهطور معمول تغذیه میشود و بسته به توان موردنیاز در سرعتهای مختلف کار میکند.
نوارنقالهها میتوانند بهصورت افقی یا متمایل باشند. نوار نقاله تسمهای را میتوان برای حمل مواد فلهای یا حجیم تغییر داد.
سیستم نوار نقاله غلتکی
نوار نقاله غلتکی از غلتکهای موازی که در قاب نصب شدهاند، برای انتقال محموله بهصورت جاذبه یا دستی استفاده میکند. مشخصات اصلی، شامل قطر غلتک و ابعاد مرکز محور است.
نوار نقاله غلتکی در درجه اول، در حملونقل مواد، مانند حمل بار سفر (چمدانها) در اسکلههای بارگیری و یا خطوط مونتاژ/ خط تولید در میان موارد دیگر استفاده میشود.
غلتکها مجهز به نیروی مکانیکی/ برقی نیستند و برای جابهجایی محموله یا در صورت نصب بهصورت افقی یا مایل، از نیروی جاذبه استفاده میکند.
نوارنقالهها بسته به نوع کاربرد و فضای موجود در کف، میتوانند صاف یا منحنی باشند.
نوار نقاله رولیکی موتوردار
نوار نقاله رولیکی موتوردار از غلتکهایی با نیروی محرک (موتور) نصبشده در قاب، برای انتقال محصولات استفاده میکند. مشخصات اصلی شامل، نوع درایو، قطر و ماده غلتک و بعد مرکز محور است.
نوار نقاله غلتکی موتوردار در درجه اول، در حملونقل موادی استفاده میشود که نیاز به حمل محصول با استفاده از نیروی محرک دارند. انواع مختلف درایو شامل، تسمه، زنجیر/ زنجیرچرخ و غلتک موتوری است.
از برخی موارد استفاده نوارنقاله غلتکی موتوردار میتوان به حمل مواد غذایی، ساخت فولاد و بستهبندی اشاره نمود.
نوار نقاله تسمهای اسلت/ آپرون
نوار نقاله اسلت/ آپرون از پلتها یا صفحات ساختهشده از فولاد، چوب یا مواد دیگر که بهطور معمول بر روی زنجیر غلتک نصب میشوند، برای انتقال محصول استفاده میکند. پلتها بههمپیوسته نبوده یا همپوشانی ندارند.
نوار نقاله اسلت در درجه اول در حملونقل مواد، برای جابهجایی اجسام بزرگ و سنگین از جمله جعبه، طبل/ درام یا پالت در صنایع سنگین مانند ریختهگری و کارخانههای تولید فولاد استفاده میشود.
استفاده از اسلت در محمولههای سنگین، طول عمر نوارنقاله را نسبت به انواع دیگر آن که از تسمه استفاده میکنند و در اثر بارهای سنگین زودتر فرسوده میشوند، بیشتر میکند.
این سیستمهای نقاله معمولاً موتوردار هستند و در اندازهها و ظرفیت بارگیری متنوعی تولید میشوند.
نوار نقاله انتقال توپ
میزهای انتقال توپ یا نوارنقالهها از کاستورهای توپی جهت فراهمکردن امکان انتقال نیرو و حملونقل چندجهتی محموله در نوارنقالههای بدون موتور استفاده میکنند. مشخصات اصلی شامل مواد و اندازه توپ است.
از نوار نقاله انتقال توپ در خطوط مونتاژ و خطوط بستهبندی و غیره استفاده میشود.
وقتی در محل اتصال چندین خط، نوار نقاله قرار میگیرد، برای انتقال محصولات از یک خط به خط دیگر و اغلب در سیستمهای سورتینگ استفاده می شوند.
اندازهها و ظرفیت حمل بار در انواع بسیاری موجود است.
نوارنقالههای انتقال توپ با استفاده از نیروی موتور تغذیه نمیشوند و برای حرکت محموله در امتداد نوار نقاله به نیروهای خارجی متکی هستند.
نوار نقاله مغناطیسی
نوار نقاله مغناطیسی برای جابهجایی اجسام آهنی، از مغناطیسهای متحرکی که در زیر صفحات ثابت، میزها یا انواع دیگر تختههای کشویی غیرمغناطیسی سوار شدهاند، استفاده میکند که اغلب بهصورت ضایعات ماشینکاری هستند.
از نوارنقالههای مغناطیسی بهعنوان نوار نقاله تراشهای برای حذف تراشههای آهنی از مراکز ماشینکاری استفاده میشود.
سیستمها می توانند برای استفاده بهصورت حرکت افقی، حرکت عمودی یا ترکیب این دو پیکربندی شوند. آنها میتوانند بدون تسمه باشند یا ممکن است بهجای تخته کشویی از تسمه نقاله استفاده کنند.
در زیر تسمه نقاله، از ریل حاوی آهنربای الکتریکی برای جذب مواد آهنی به تسمه استفاده میشود. بهدلیل جاذبه مغناطیسی محموله به نوار نقاله، میتوان از این سیستمها بهصورت وارونه نیز استفاده کرد.
نوار نقاله باکت
نوار نقاله باکت یا آسانسورهای باکت از محفظههای چندطرفه متصل به کابل، تسمه یا زنجیرهایی برای انتقال محموله یا مواد استفاده میکند.
کانتینرها/ محفظهها بهصورت قائم در امتداد سیستم باقی میمانند و برای تخلیه مواد از نوک آنها استفاده میشود.
از نوارنقاله باکت در کاربردهایی مانند قطعات، مواد فلهای، یا پردازش و جابهجایی مواد غذایی استفاده میشود. این مواد میتوانند بهصورت مایع یا خشک، مانند مواد ژلهای، شن، کود، شکر و دانه باشند.
این سیستمها میتوانند بهصورت افقی، متمایل یا عمودی برای تغییر سطح محصولات تحویلشده استفاده شوند. اندازه و ظرفیت حمل بار متنوعی بسته به نوع کاربرد در دسترس است.
نوار نقاله شوت/ ناودان
نوار نقاله Chute یا Trough، سیستم انتقال مواد است که از نیروی جاذبه برای انتقال محموله در امتداد سطوح صاف از سطحی به سطح دیگر استفاده میکند. مشخصات اصلی آن شامل مواد ناودان و ابعاد فیزیکی مانند طول و عرض ناودان است.
نوار نقاله ناودانی برای جابهجایی ضایعات، بستهبندی، بسته خدمات پستی و غیره استفاده میشود.
شوت/ ناودانها بهگونهای طراحی شدهاند که ضریب اصطکاک دینامیکی کمی دارند و منجر میشوند تا محمولهها بهراحتی حرکت کرده و بسته به نیاز میتوانند مستقیم یا منحنی باشند.
نوار نقاله بازویی/ زنجیری/ یدککش
نوار نقاله بازویی/ زنجیری/ یدککش دستگاهی مکانیکی، متصل به اعضای متحرک، معمولاً زنجیر یا کابل است که برای یدککشی محصولات استفاده میشود.
نوار نقاله بازویی برای جابهجایی مواد فلهای در انبارها، پروازها یا سایر اتصالات استفاده میشود و میتواند در چندین نقطه تخلیه یا بارگیری داشته باشد. نوار نقاله بازویی لولهمانند از یک سیستم زنجیرهای کاملاً محصور برای انتقال محمولهها در هر جهتی استفاده میکند.
نوار نقاله زنجیری از یک یا چند زنجیر برای جابهجایی تختهها یا سایر محمولههایی که انتقال آنها سخت است، استفاده میکند.
نوار نقاله یدککش از سیم بکسل، مانند کابل یا زنجیر معمولاً در کف زمین یا درست بالای آن برای یدککشی کالا یا چرخ دستی یا دالی استفاده میکند.
نوارنقاله هوایی/ سقفی
نوار نقاله هوایی در درجه اول در انتقال موادی که نیاز است محموله آویزان شود، مانند خطوط خشکشویی لباس، خطوط رنگ یا سیستمهای انتقال قطعات، یا برای خنکسازی و پخت استفاده میشود.
انواع سیستمهای نوار نقاله هوایی، شامل مسیر برقی، مونوریل، چرخ دستی و همچنین شیبدار یا رمپ است که بسته به نوع کاربرد، ظرفیت حمل بار ممکن است مورداستفاده قرار گیرند.
اکثر سیستمهای نوار نقاله هوایی با استفاده از موتور نیرو گرفته و کنترل میشوند، در حالی که برخی تسمه های نقاله دستی هستند.
پنوماتیک/ وکیوم
نوار نقاله پنوماتیک/ وکیوم از فشار هوا یا خلا برای انتقال مواد یا اشیا به داخل، یا از طریق لوله یا مجاری یا در امتداد سطوح استفاده میکند.
نوار نقاله پنوماتیک/ وکیوم در درجه اول در مواردی مانند جمعآوری گردوغبار، انتقال کاغذ، تحویل بلیط و غیره و فرآیندهایی مانند مواد شیمیایی، مواد معدنی، ضایعات و موادغذایی استفاده میشود. مواد انتقالی میتواند فلزی یا غیرفلزی باشد.
اندازههای مختلف بسته به نیاز بار و توان عملیاتی موجود است.
نوار نقاله پیچ/ اوگر/ اسکرو
نوار نقاله پیچ که گاهی اوقات بهعنوان نوار نقاله مارپیچی، کرمی یا اوگر شناخته میشود، از عناصر مارپیچ برای جابهجایی مواد استفاده میکند.
آنها از یک پیچ مارپیچ یا اوگر فولادی تشکیل شدهاند که به دور یک شافت مرکزی میچرخد و مواد کار را مطابق با طرح پیچ و جهت چرخش هدایت میکند. پیچ مارپیچ درون یک محفظه یا دهانه عمل می کند تا بتواند از نیروی چرخشی استفاده کند.
تولیدکنندگان از نوار نقاله پیچی برای انتقال موادی مانند پوسته، دانه، پودر و گرانول (دانههای ریز) استفاده میکنند.
از سوی دیگر، این دستگاهها میتوانند برای مخلوطکردن یا همزدن چنین موادی، یا برای نگهداری محلولها استفاده شوند. از آنها در کاربردهای کشاورزی، از استفاده در ماشینآلات کشاورزی مانند خرمنکوب و بیلر (ماشین پرس علوفه) گرفته تا جیرههای دانه و محصول در کارخانه استفاده میشود.
نوار نقاله مینی اسکرو (اوگر/ پیچ) همچنین میتواند مواد مرطوب یا مواد کیک را جابهجا کند که در غیر این صورت جابهجایی آنها دشوار است، مانند بتن.
از دیگر کاربردهای نوار نقاله پیچ میتوان به انتقال قطعات مختلف مکانیکی یا بهعنوان نوار نقاله بطری اشاره کرد. این پیچ بسته به نوع کاربرد میتواند از نوع پره یا روبان باشد و میتواند از طریق زنجیر و چرخدنده یا درایو مستقیم هدایت شود.
انواع نوار نقالههای پیچ شامل نوار نقالههای باتم و نوار نقالههای پیچِ بدون مرکز هستند. نوار نقاله باتم از چندین پیچ در یک دهانه باز استفاده میکند. نوار نقاله پیچ بدون مرکز یا بدون شافت، فاقد شافت مرکزی هستند و در عوض از مارپیچ توخالی تشکیل شدهاند.
این طرح هنوز بستر یا زیر لایه را حرکت میدهد اما آزادی بیشتری را در داخل پوشش فراهم میکند.
مواد انتقالی میتوانند فلزی یا غیرفلزی باشند.
نوار نقاله عمودی
نوار نقاله عمودی (Vertical conveyor)، محصولات را بهطور عمودی بین سطوح خطوط انتقالی حرکت میدهد. مشخصات اصلی شامل سرعت بالابر و حداکثر ارتفاع بار است. نوار نقاله عمودی مواد یا محصول را به سطوح بالاتر در داخل یک مرکز انتقال میدهد.
آنها بیشتر بهعنوان بالابر یا رفتوبرگشت مداوم ردهبندی میشوند. بسته به نوع کاربرد، اندازههای مختلف و قابلیت بارگیریهای متنوعی وجود دارد.
نوار نقاله ارتعاشی/ ویبره
نوار نقاله ارتعاشی از ارتعاش چرخشی یا خطی برای جابهجایی مواد در امتداد بسترهای سیستم خود استفاده میکند. از نوار نقاله ارتعاشی برای جابهجایی مواد خشک و فلهای مانند سنگدانه، شن، زغالسنگ و غیره استفاده میشود.
بستر نوار نقاله برای حرکتدادن مواد در امتداد بستر به ارتعاش در میآید. این نوار نقاله میتواند یک دهانه، لوله و یا یک میز تخت باشد. بسته به نوع کاربرد، اندازههای بسیاری موجود است.
نوار نقاله حفاری
نوار نقاله حفاری (Walking Beam)، ترکیبی از تکیهگاههای ساکن و متحرک برای نمایهسازی قطعات کار از طریق سلولهای تولیدی استفاده میکند. از نوار نقاله حفاری در اتوماسیون و خطوط مونتاژ استفاده میشود؛ در جایی که اقلام باید بهترتیب در مکانهای خاصی قرار گیرند.
اقلامی که در یک موقعیت ساکن هستند، توسط نوار نقاله حفاری برداشته شده و در موقعیت بعدی خود نمایه میشوند که مرحله ساخت دیگری انجام میگیرد.
این حرکت در امتداد نوار نقاله تکرار میشود. نوار نقاله حفاری بسته به نوع محصول میتواند دارای یک یا چندین خط باشد.
نوار نقاله چرخی
نوار نقاله چرخی (wheel conveyor) از چرخهای بدون نیرو (موتور) برای جابهجایی اجسام، از نیروی جاذبه یا بهصورت دستی استفاده میکند.
از نوار نقاله چرخی برای جابهجایی کالا یا بسته استفاده میشود و معمولاً برای بارگیری و تخلیه چرخ باربری و جابهجایی بستهها و غیره از طریق امکانات یا در امتداد خطوط مونتاژ استفاده میشود.
پیکربندی نوار نقالهها بر اساس تعداد چرخ و فاصله چرخها، به نیاز بار و کاربرد مدنظر بستگی دارد.
منبع 1
منبع 2